“Soi” Báo cáo tài chính hợp nhất mới nhất của Vinataba

BCTC hợp nhất bán niên năm 2017 cũng chính là bản BCTC hợp nhất mới nhất được Vinataba công bố.

Ngày phát hành, như đề tại báo cáo là 03/5/2018, tức là sau tới gần một năm so với ngày đóng kỳ kế toán (30/6/2017).

Trong khi đối với BCTC riêng công ty mẹ, Vinataba đã có bản cả năm 2017, được phát hành vào ngày 30/5/2018.

Kết quả kinh doanh tăng trưởng ấn tượng so với cùng kỳ

Trải qua 6 tháng đầu năm 2017, Vinataba ghi nhận mức Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ đạt 9.309,5 tỷ đồng, con số này dù có tăng trưởng so với cùng kỳ nhưng cũng chỉ đạt 39,7% kế hoạch đã đề ra từ đầu năm (Kế hoạch Tổng doanh thu đề ra cho năm 2017 của Vinataba là 23.400 tỷ đồng).

Tuy nhiên, tổng Lợi nhuận kế toán trước thuế đã hoàn thành tới 85,58% so với kế hoạch, đạt 1.235,6 tỷ đồng. Biên lợi nhuận đạt 13,27%, cao hơn nhiều so với biên lợi nhuận tạm tính theo kế hoạch là 6,16%.

Sau khi trừ đi các khoản thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), Vinataba ghi nhận lợi nhuận sau thuế (LNST) thu nhập doanh nghiệp hợp nhất đạt 1.001 tỷ đồng, mức tăng trưởng lên tới 28,5% so với cùng kỳ. Biên lợi nhuận thuần đạt 10,79%.

Đạt được tốc độ tăng trưởng lợi nhuận vượt trội, trong khi doanh thu tăng trưởng có phần khiêm tốn, vậy đâu là nhân tố giúp Vinataba tạo ra sự “đột biến” trong kết quả kinh doanh như vậy?

Báo cáo kết quả kinh doanh Hợp nhất giai đoạn 1/1/2017 - 30/6/2017 của Vinataba (Nguồn: Vinataba)

Trước tiên, xét về Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ, 6 tháng đầu năm 2017 Vinataba ghi nhận khoản mục này đạt 9.271 tỷ đồng, tăng 8,2%, cùng với đó là chi phí Giá vốn hàng bán ghi nhận 7.195 tỷ đồng. Vì vậy, Lợi nhuận gộp của Vinataba giai đoạn này đạt 2.076 tỷ đồng, tương ứng với Biên lợi nhuận gộp đạt 22,4%.

Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm 2017, Chi phí bán hàng và Chi phí quản lý doanh nghiệp có tốc độ tăng nhanh chóng 21,37% so với cùng kỳ, đạt 1.552 tỷ đồng, chiếm 16,67% tổng Doanh thu. Các chi phí này kết hợp với chi phí thuế TNDN hiện hành trong kỳ tăng gấp 2 lần lên mức 224,8 tỷ đồng khiến Lợi nhuận gộp của công ty bị “xói mòn” khá nhiều.

Tương tự, tiểu mục Chi phí khác trong Chi phí doanh nghiệp ghi nhận trong kỳ là 349 tỷ đồng, tăng 144,2 tỷ đồng so với cùng kỳ. Phần thuyết minh không có thêm thông tin chi tiết về các tiểu mục này nên chưa thể đánh giá các khoản chi phí phát sinh thêm này đến từ đâu.

Theo báo cáo tình hình sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển 3 năm 2015 - 2017 của doanh nghiệp, hoạt động sản xuất kinh doanh chính (Thuốc lá điếu) của Vinataba thường xuyên gặp khó khăn do mức thuế suất tiêu thụ đặc biệt sản phẩm thuốc lá được điểu chỉnh tăng lên mức 70% từ ngày 1/1/2016, các khoản phí đóng cho Quỹ Phòng, chống tác hại của Thuốc lá và nhu cầu tiêu thụ sản phẩm sụt giảm mạnh do giá thành tăng và nạn buôn lậu mặt hàng này tiếp tục gia tăng.  

Sự khác biệt đến từ Doanh thu tài chính

Hoạt động kinh doanh chính gặp khó khăn, nhưng các hoạt động thoái vốn trong kỳ đã đem lại doanh thu tốt cho Vinataba. Cụ thể, 6 tháng đầu năm 2017, Doanh thu tài chính đạt 560 tỷ đồng, gấp 5 lần so với cùng kỳ, trong khi mức Chi phí tài chính tăng trưởng không đáng kể đã giúp công ty có được nguồn lợi nhuận tài chính đột biến.

Được biết, trong năm 2017, Vinataba đã hoàn thành thoái vốn tại 3 công ty là Công ty CP Bánh kẹo Hải Hà - Haihaco (HNX: HHC), Công ty CP Thực phẩm Hữu Nghị (Upcom: HNF) và Công ty TNHH Vina Alliance.

Trong đó, tỷ lệ cổ phần sở hữu của Vinataba tại Haihaco là 51%, giá trị ghi sổ là 99,54 tỷ đồng. Đối với Thực phẩm Hữu Nghị, tỷ lệ sở hữu của Vinataba là 51,74%, giá trị ghi sổ là 147,45 tỷ đồng. Thực hiện theo chỉ đạo của Bộ Công thương, Vinataba đã tiến hành thoái vốn tại 2 công ty này thông qua hình thức khớp lệnh trên sàn và đã có văn bản báo cáo kết quả thoái vốn ra khỏi Haihaco ngày 24/3/2017 và Thực phẩm Hữu nghị ngày 14/4/2017.

Lợi nhuận Vinataba thu được từ chuyển nhượng vốn tại Công ty TNHH Vina Alliance (Nguồn: Báo cáo Công ty mẹ - Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam năm 2017)

Còn đối với Vina Alliance, BCTC Hợp nhất giai đoạn 1/1/2017 – 30/6/2017 cho thấy Tổng công ty (Vinataba) đang nắm giữ 27,5% vốn điều lệ, giá gốc là 242 tỷ đồng và giá trị ghi nhận theo phương pháp vốn chủ sở hữu cuối kỳ là 234,6 tỷ đồng.

Sự khác biệt này là do báo cáo tài chính của công ty Vina Alliance tự lập cùng kỳ phản ánh đơn vị này lỗ lũy kế 26,8 tỷ đồng. Theo công văn của Bộ Công thương số 7102/BCT-CNN phê duyệt chủ trương thoái vốn tại Vina Alliance, thì việc tổ chức thoái vốn tại công ty này phải đảm bảo nguyên tắc giá bán không được thấp hơn giá do cơ quan có chức năng thẩm định giá xác định và giá trị ghi trên sổ kế toán của Tổng công ty.

Một phần vốn tại Vina Alliance đã được Công ty mẹ - Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam chuyển nhượng thành công, thông tin được nêu rõ tại phần thuyết minh trong BCTC của Công ty mẹ năm 2017.

Thoái vốn khỏi Vina Alliance đồng nghĩa rằng Vinataba sẽ chính thức rút khỏi dự án bất động sản số 152 Trần Phú, Quận 5, Tp. HCM.  Khu đất rộng 3,1 ha này vốn là cơ sở sản xuất của Nhà máy thuốc lá Sài Gòn, một đơn vị thành viên của Vinataba. (Ảnh: V. Tuấn)

Ngày 13/6/2017, Vinataba đã tiến hành chuyển nhượng với công ty TNHH Sơn Đông. Theo hợp đồng chuyển nhượng vốn, giá trị chuyển nhượng giữa 2 bên là 270,19 tỷ đồng. Trừ đi giá gốc của khoản đầu tư trên sổ kế toán, Vinataba đã thu về lợi nhuận là 94,19 tỷ đồng. Đến ngày 2/10/2017, Vinataba đã thực hiện báo cáo kết quả thoái vốn ra khỏi Công ty TNHH Vina Alliance với Bộ Công thương.

Do chưa có BCTN Hợp nhất năm 2017 của Vinataba, nên chưa rõ phần vốn còn lại là 66 tỷ đồng tại Vina Alliance đã được chuyển nhượng với mức giá như thế nào và thu về được bao nhiêu.

Vẫn còn đó những khó khăn

Xét về chất lượng Kết quả kinh doanh từ Báo cáo Lưu chuyển tiền tệ, hoạt động kinh doanh của Vinataba ghi nhận dòng tiền âm tới 209 tỷ đồng. Nguyên nhân là do công ty bị chiếm dụng nhiều vốn, chủ yếu đến từ sự chênh lệch Tăng/giảm Hàng tồn kho và Các khoản phải trả trong kỳ khá lớn lần lượt là 500 tỷ đồng và 1.309 tỷ đồng.

Cùng kỳ, Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh của công ty cũng ghi nhận con số âm tới 245 tỷ đồng. Nhưng xét trong BCTC Hợp nhất năm 2016, khoản mục này cho thấy Vinataba vẫn thu về được dương 584 tỷ đồng dù chỉ bằng 1/2 so với năm 2015.

Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh của Vinataba ghi nhận con số âm (Nguồn: BCTC Hợp nhất giai đoạn 1/1/2017 - 30/6/2017 của Vinataba)

Có khả năng tình trạng âm dòng tiền từ hoạt động kinh doanh chỉ mang tính chất mùa vụ nhưng cũng có khả năng đây là biểu hiện của hướng giảm dòng tiền đã được hình thành, phản ánh tình trạng khó khăn tiềm ẩn của Vinataba. Vấn đề này cần phải được xem xét và làm rõ khi có Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2017 và các năm tiếp theo nhằm đánh giá chính xác hơn hiệu quả hoạt động kinh doanh cốt lõi của Vinataba.

Chất lượng lợi nhuận sẽ là một tiêu chí đáng quan tâm khi Nhà nước thực hiện cổ phần hóa và giảm tỷ lệ sở hữu xuống 51% tại Công ty mẹ - Tổng công ty thuốc lá Việt Nam trong thời gian tới (theo Báo cáo tình hình thực hiện sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp năm 2017).

Dự kiến ngay trong năm 2018, Vinataba sẽ thoái toàn bộ vốn tại một số doanh nghiệp như Công ty CP Lương thực thực phẩm Colusa – Miliket, Công ty CP Rượu bia Đà Lạt, Công ty CP Thương mại hàng không miền Nam và Công ty CP Bia NADA nên nhiều khả năng khoản mục Doanh thu tài chính vẫn sẽ ghi nhận giá trị lên tới hàng trăm tỷ đồng./.