Cơ quan Quốc hội Mỹ: Trung Quốc vẫn là mối đe dọa an ninh tại Biển Đông

Ủy ban đánh giá về Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung thuộc Quốc hội Mỹ ngày 16/11 khẳng định Trung Quốc là một mối đe dọa đối với an ninh tại Biển Đông và đề nghị chính quyền Mỹ tiếp tục thường xuyên hơn các cuộc tuần tra cùng các đồng minh và đối tác, nhằm bảo vệ tự do hàng hải tại tuyến đường giao thông huyết mạch của thế giới.
Quân đội Trung Quốc tập trận đổ bộ chiếm đảo ở Biển Đông hồi tháng 9 vừa qua
Quân đội Trung Quốc tập trận đổ bộ chiếm đảo ở Biển Đông hồi tháng 9 vừa qua

Ủy ban đánh giá về Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung của Quốc hội Mỹ điểm lại các diễn biến kể từ khi Mỹ thực hiện chính sách xoay trục sang châu Á, khẳng định Trung Quốc liên tục có các hoạt động bồi đắp trái phép nhiều đảo nhân tạo, và xây dựng các công trình kiên cố như sân bay, tại khu vực đang có tranh chấp chủ quyền với một số quốc gia láng giềng.

Trong vòng 18 tháng, kể từ tháng 12/2013, chính quyền Trung Quốc tuyên bố đã mở rộng trái phép diện tích các đảo nhân tạo tại Biển Đông thêm 3.200 mẫu Anh (tương đương gần 13 km²). Báo cáo của Ủy ban Quốc hội Mỹ dẫn lời giáo sư John McManus, Đại học Miami, theo đó các hoạt động xây dựng đã tàn phá khoảng 40 km² san hô tại khu vực này.

Đá Chữ Thập ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp, xây dựng thành đảo nhân tạo trái phép với đường băng, nhà chứa máy bay và các công trình quân sự
Đá Chữ Thập ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp, xây dựng thành đảo nhân tạo trái phép với đường băng, nhà chứa máy bay và các công trình quân sự

Tại nhiều khu vực chiếm đóng tại Biển Đông, Trung Quốc tuyên bố lập các đặc khu, mà Ủy ban Quốc hội Mỹ đánh giá là «một qui chế hoàn toàn không có cơ sở pháp lý quốc tế», và thường xuyên ngăn cản các hoạt động của tàu chiến và máy bay Mỹ. Báo cáo của Ủy ban cũng nhắc đến việc Trung Quốc «tổ chức nhiều cuộc tập trận tại khu vực tranh chấp, được truyền thông quảng bá rầm rộ», đặc biệt là cuộc tập trận vào tháng 6/2016.

Theo Ủy ban đánh giá về Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung của Quốc hội Mỹ, Trung Quốc đã vi phạm nhiều cam kết DOC - Tuyên bố về Ứng sử của các Bên ở Biển Đông, mà Bắc Kinh và các nước ASEAN ký kết năm 2002, «yêu cầu các bên kiềm chế» trong các đòi hỏi chủ quyền tại các vùng lãnh thổ tranh chấp. Bắc Kinh cũng đồng thời không chấp nhận phán quyết về Biển Đông mới đây của Tòa Trọng tài Thường trực, thuộc Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), một định chế quốc tế có thẩm quyền trong lĩnh vực này.

Ủy ban Quốc hội Mỹ cũng nhắc lại việc chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã hứa hẹn công khai sẽ không ‘quân sự hóa các đảo nhân tạo mà Trung Quốc kiểm soát tại Biển Đông» , lời hứa được đưa ra tại Washington vào tháng 9/2015. Nhưng trên thực tế, Trung Quốc lại ráo riết đẩy nhanh việc bồi lấp, xây dựng trái phép đảo nhân tạo và triển khai các cơ sở phục vụ quân sự tại khu vực này.