Các hệ thống giám sát và điều hành thông minh
Việt Nam đã áp dụng nhiều giải pháp công nghệ hiện đại để tăng cường quản lý trật tự an toàn giao thông (TTATGT), từ các hệ thống camera giám sát, phân tích dữ liệu đến các trung tâm điều hành giao thông thông minh (IOC).
Tại nhiều thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, các hệ thống ITS (Hệ thống giao thông thông minh) được triển khai nhằm tối ưu hóa lưu lượng giao thông và tăng cường hiệu quả điều hành.
Ví dụ, TP.HCM đã sử dụng mạng lưới camera giám sát độ phân giải cao và hệ thống đèn tín hiệu thông minh nhằm phát hiện và xử lý kẹt xe, từ đó giảm thiểu thời gian chờ đèn tín hiệu và cải thiện tốc độ trung bình trên các tuyến đường quan trọng.
Cục Cảnh sát giao thông (CSGT) cũng đang vận hành một hệ thống giám sát, xử lý vi phạm TTATGT đường bộ. Hệ thống gồm 584 camera lắp đặt trên 4 tuyến cao tốc và 10 đoạn tuyến qua Quốc lộ 1 với chiều dài hơn 1.462 km. Hệ thống này tích hợp phần mềm nhận dạng biển số xe nhằm quản lý phương tiện lưu thông và phát hiện các lỗi vi phạm giao thông trong cả ngày và đêm. Nhờ hệ thống này mà lực lượng CSGT đã giảm thiểu sự có mặt trên đường nhưng vẫn đảm bảo kiểm soát được tình hình TTATGT.
Trung tâm IOC cũng là một phần quan trọng trong chiến lược quản lý đô thị, được triển khai không chỉ ở các thành phố lớn mà còn ở nhiều địa phương như Bắc Ninh, Bến Tre, Đồng Tháp..., với các chức năng giám sát trực tiếp và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn như camera và cảm biến IoT.
Không chỉ giám sát tình hình giao thông mà các trung tâm IOC còn phân tích hành vi vi phạm, phát hiện tình huống bất thường như tụ tập đông người, phát hiện đám cháy, và nhận diện biển số phương tiện vi phạm.
Tại Bến Tre, các tính năng giám sát hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi ngược chiều, và đỗ xe sai quy định đã được đưa vào ứng dụng để hỗ trợ công tác xử lý vi phạm TTATGT.
Tây Ninh và Đồng Tháp cũng đã thử nghiệm áp dụng SVMS (hệ thống quản lý tích hợp và hỗ trợ phân tích dữ liệu camera thông minh) tích hợp trí tuệ nhân tạo để phát hiện kẹt xe, truy vết phương tiện vi phạm, và đảm bảo an toàn giao thông. Hệ thống này giúp giảm thiểu tai nạn và cải thiện ý thức tham gia giao thông của người dân.
Bộ Công an cũng quy định CSGT khi làm nhiệm vụ trên đường phải đeo camera giám sát trước ngực. Camera giúp họ ghi lại các trường hợp vi phạm, hạn chế tình trạng người vi phạm không thừa nhận lỗi vi phạm giao thông hoặc chống đối khi bị phạt. Đồng thời, nó cũng giúp xác định được trách nhiệm của lực lượng CSGT khi thi hành công vụ một cách minh bạch.
Ngoài ra, công nghệ cân tải trọng xách tay cũng được sử dụng để kiểm soát các phương tiện chở quá tải tại các tuyến đường ra vào khu vực công trình, mỏ đá và bến bãi. Việc quản lý thông qua thiết bị cân tải trọng giúp phát hiện và xử lý nghiêm những phương tiện tự ý hoán cải nhằm chở quá tải, đảm bảo an toàn cho hạ tầng giao thông và người tham gia giao thông.
Triển khai đồng bộ nhiều phần mềm ứng dụng
Để nâng cao hiệu quả công tác giữ gìn TTATGT, giúp cho các lực lượng chức năng làm tốt hơn công việc của mình, Bộ Công an đã đưa vào sử dụng một số phần mềm/ứng dụng nghiệp vụ.
Tiêu biểu có thể kể đến ứng dụng VNeCSGT, được triển khai từ cuối năm 2023. Đây là một công cụ tiên tiến hỗ trợ lực lượng CSGT trong việc tuần tra và kiểm soát giao thông trên toàn quốc, đặc biệt trên các tuyến trọng điểm như quốc lộ 1A và đường cao tốc.
Với ứng dụng này, các tổ CSGT có thể cập nhật thông tin về những lỗi vi phạm của phương tiện, giúp tránh kiểm tra trùng lặp và giảm bớt phiền hà cho tài xế.
Ngoài ra, VNeCSGT còn cho phép lực lượng CSGT giám sát số lượng lớn phương tiện cùng lúc, tối ưu hóa việc quản lý và nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm. Ví dụ, trong dịp lễ 2/9 vừa qua, ứng dụng đã hỗ trợ kiểm tra hơn 48.000 phương tiện và lập biên bản xử lý hơn 7.500 vi phạm, bao gồm các lỗi phổ biến như vi phạm nồng độ cồn, tốc độ, và chở quá số người quy định.
Một ứng dụng khác cũng được đề xuất triển khai rộng rãi là VNeTraffic. Đây là một ứng dụng giao thông thông minh, cung cấp nhiều tính năng hỗ trợ quản lý giao thông và đảm bảo an toàn giao thông cho người dân. Ứng dụng này được thiết kế để giúp người dùng theo dõi, phản ánh các tình huống vi phạm giao thông, cũng như tra cứu thông tin vi phạm và nộp phạt giao thông trực tuyến.
Một số tính năng chính của VNeTraffic bao gồm:
Phản ánh và báo cáo vi phạm giao thông: Người dân có thể trực tiếp báo cáo các vi phạm, tình trạng giao thông hoặc tai nạn để cơ quan chức năng xử lý.
Tra cứu phạt nguội và thông tin đăng kiểm: Ứng dụng giúp người dùng kiểm tra nhanh tình trạng vi phạm và cập nhật thông tin phạt nguội.
Bản đồ giao thông: Cung cấp thông tin giao thông theo thời gian thực, giúp người dùng điều hướng và tránh các khu vực ùn tắc.
Nộp phạt online: Người dùng có thể thanh toán các khoản phạt vi phạm trực tuyến, giúp tiết kiệm thời gian di chuyển và tăng cường tính minh bạch trong xử lý.
Theo Bộ Công an, VNeTraffic là một sáng kiến giúp số hóa các dịch vụ liên quan đến giao thông, mang lại tiện ích lớn cho người dân và hỗ trợ các cơ quan chức năng trong quản lý an toàn giao thông.
Một ứng dụng khác đã được triển khai là iPhatNguoi. Ứng dụng này là một giải pháp hữu ích giúp người dùng tra cứu các lỗi vi phạm giao thông qua hệ thống phạt nguội tại Việt Nam. Đây là công cụ được phát triển dành cho các thiết bị iOS và Android, cho phép người dùng nhanh chóng tra cứu tình trạng vi phạm giao thông của phương tiện chỉ với biển số xe. Dữ liệu tra cứu được cập nhật từ hệ thống của Cục CSGT, đảm bảo tính chính xác và kịp thời.
Cục CSGT cũng xây dựng và triển khai hệ thống đấu giá biển số xe trên trang thông tin điện tử đấu giá trực tuyến. Hệ thống này giúp người có nhu cầu sở hữu biển số như mong muốn nhận được thông tin công khai, được đấu và trả giá bằng tài khoản riêng của mình. Người trúng đấu giá sẽ được Bộ Công an gửi thông báo kết quả qua email và gửi tin nhắn tới số điện thoại đã đăng ký.
Ngoài ra, các ứng dụng di động như VOV Giao thông, Goong, và các dịch vụ của Bộ Giao thông Vận tải giúp người dân theo dõi tình trạng giao thông trực tiếp, nhận cảnh báo tai nạn, tìm lộ trình thay thế để tránh tắc đường.
Thời gian qua, nhiều địa phương cũng đã đưa các thủ tục hành chính liên quan đến giao thông lên cổng dịch vụ công, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có thể thực hiện trực tuyến mà không phải đi đến cơ quan công quyền nhiều lần. Các công nghệ được ứng dụng trong lĩnh vực giao thông đã góp phần giảm thiểu vi phạm và nâng cao an toàn cho người tham gia giao thông.
