Trong thời gian đang diễn ra cuộc gặp lịch sử giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago (Florida) trong 2 ngày 6 và 7/4/2017 đã xẩy ra một “sự cố ngoài mong đợi” đối với vị thượng khách đến từ Bắc Kinh. Đó là, tổng thống nước chủ nhà bất ngờ tuyên bố, Mỹ đơn phương tấn công xâm lược Syria - một quốc gia có chủ quyền, bất chấp luật pháp quốc tế và cả luật pháp Mỹ.
Theo giới phân tích, “sự cố ngoài mong đợi” này là nhằm “giết gà dọa khỉ”, nghĩa là Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn thể hiện cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình biết quyết tâm của Washington sẵn sàng sử dụng sức mạnh quân sự để phong tỏa hành động của Trung Quốc ở Biển Đông và giải quyết vấn đề hạt nhân của Triều Tiên bởi cho tới nay Mỹ đã hết «kiên nhẫn chiến lược». Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phản ứng ra sao trước “sự cố” hy hữu này trong lịch sử ngoại giao quốc tế”?
“Sự cố ngoài mong đợi” diễn ra vào thời điểm bữa tiệc tối thịnh soạn của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp đón Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago sắp kết thúc, quan khách và chủ nhà sắp chuyển sang dùng món tráng miệng (dessert). Chính vào khoảnh khắc “trăng mật” đó của hai bên, chủ nhân bất ngờ thông báo với vị thượng khách Trung Quốc rằng, ông vừa ra lệnh tấn công Syria bằng 59 quả tên lửa Tomahawk với lý do “trừng phạt Tổng thống Bashar al-Assad đã ra lệnh sử dụng vũ khí hóa học sát hại nhiều dân thường vô tội”. Như vậy, trên thực tế, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã mời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình món “tráng miệng chính trị” với 59 quả tên lửa Tomahawk siêu hiện đại!
Cần lưu ý, sau bữa tiệc này, nghĩa là vào ngày hôm sau, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ có cuộc hội đàm rất quan trọng với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Giới phân tích văn hóa chính trị Mỹ cho biết, cử chỉ của ông Donald Trump trong bữa tiệc hôm đó thể hiện phong cách cao bồi truyền thống của chính giới Mỹ được truyền lại từ những người da đỏ: thay vì phải đàm phán vòng vèo, tốt hơn cả là dùng khẩu côn thể hiện khả năng bắn trăm phát trăm trúng, buộc đối phương phải khiếp sợ mà đầu hàng! Ông Donald Trump đã dùng sự kiện tấn công Syria để “dọa” ông Tập Cận Bình, khiến vị khách từ Trung Quốc phải nhượng bộ trong các cuộc đàm phán cam go vào ngày hôm sau bởi chủ đề chính trong cuộc trao đổi sẽ là cuộc chiến tranh thương mại đang cận kề giữa hai nước và hồ sơ hạt nhân của Triều Tiên.
Về sau, Tổng thống Mỹ Donald Trump khoe với hãng thông tấn Fox Business của Mỹ: “Chúng tôi vừa kết thúc bữa ăn chính và chuẩn bị dùng món tráng miệng. Họ mang tới món socola tuyệt ngon, có thể nói là ngon nhất trong số những thứ socola mà tôi từng được biết. Chưa kịp nếm món tráng miệng thượng hạng đó, tôi thông báo với ông Tập rằng tôi vừa ta lệnh phóng 59 quả tên lửa Tomahawk vào Syria”. Ông Donald Trump tiết lộ: “Tôi không muốn để ông Tập biết chuyện Mỹ dùng tên lửa tấn công Syria sau khi kết thúc chuyến thăm”. Thế là đã rõ: việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tấn công Syria có liên quan mật thiết với cuộc đàm phán với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày hôm sau!
Ông Donald Trump cho biết thêm: “Sau khi nghe tôi thông báo, ông Tập lặng im trong 10 giây rồi mới đề nghị người phiên dịch chuyển ngữ những gì tôi vừa thông báo”. Theo ông Donald Trump, ông Tập ủng hộ hành động đó của Mỹ và nói rằng ông ta chấp nhận các biện pháp tương tự “nếu ai đó có hành động thô bạo tới mức sử dụng vũ khí hóa học giết hại trẻ em”.
Theo giới quan sát chính trị, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quá tô hồng phản ứng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để chứng tỏ bản lĩnh và uy phong của mình. Nói chung, ông Donald Trump luôn có phong cách tự đề cao mình kiểu tương tự, hay là tự đánh bóng mình trước dư luận. Chuyện này thì ai cũng biết qua chiến dịch tranh cử của ông trong năm 2016 cũng như cách ứng xử trong những ngày qua sau khi ông nhậm chức. Cách thức ông Donald Trump tiết lộ về phản ứng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thêm một lần nữa chứng tỏ điều đó.
Trên thực tế, phản ứng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không như những gì ông Donald Trump “tiết lộ”. Ông Tập Cận Bình nói “nếu ai đó có hành động thô bạo tới mức sử dụng vũ khí hóa học giết hại trẻ em”. Ông Tập chỉ nói “ai đó” thôi, nghĩa là ông không khẳng định quân đội Syria sử dụng vũ khí hóa học! “Ai đó” cũng có nghĩa là IS, và cũng có nghĩa là được dàn dựng để khiêu khích bởi cơ quan tình báo Trung Quốc biết quá rõ bản chất câu chuyện “tấn công hóa học này”. Vậy nên trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ sẵn sàng hành động quân sự để loại bỏ “kẻ sát nhân Bashar al-Assad” thì phía Trung Quốc ra tuyên bố khẳng định rằng, vấn đề Syria cần phải được giải quyết bằng giải pháp chính trị, còn ai làm tổng thống Syria phải do người dân nước này quyết định!
Không phải ngẫu nhiên mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lặng im 10 giây rồi mới đề nghị phiên dịch nói lại lời của ông Trump. Thật ngây thơ khi nghĩ rằng ông Tập không hiểu gì khi ông Trump nói bởi ông ta là tiến sỹ luật học tại Đại học Thanh Hoa danh tiếng, đương nhiên sẽ rất thạo tiếng Anh! Ông Tập cần có ít nhất 10 giây im lặng để nghĩ cách đón nhận “món tráng miệng nóng” của ông Trump với 59 quả tên lửa Tomahawk.
Rõ ràng, cách thể hiện sức mạnh theo phong cách cao bồi của chủ nhân nước chủ nhà trong các cuộc đàm phán kinh tế sẽ bị người Trung Quốc nhìn nhận là một sự thiếu tôn trọng, gây sức ép và thậm chí là làm nhục. Không phải không có lý khi cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Trung hôm sau hai bên không đạt được bất kỳ thỏa thuận cụ thể nào, hoàn toàn khác với cuộc gặp giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe với Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Ngày 12/4/2017, trong cuộc nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Mỹ Donald Trump, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định: “Trung Quốc chủ trương giải quyết vấn đề Syria thông qua giải pháp chính trị và đàm phán hóa bình”. Như vậy, giải pháp quân sự mà Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thể hiện trong cuộc tấn công 59 tên lửa Tomahawk vào Syria đã bị Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình “dội gáo nước lạnh”
Có lẽ, sắp tới Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ được biết hiệu ứng từ “món tráng miệng nóng” bằng 59 quả tên lửa Tomahawk sẽ ra sao và những gì Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thực sự toan tính trong 10 giây “im lặng lịch sử” trong bữa tiệc tối của chủ nhà tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago./.
