1. Nghịch lý lựa chọn
Đáng ngạc nhiên rằng mọi người thường thích có ít lựa chọn hơn là có nhiều lựa chọn. Khi có nhiều lựa chọn, khả năng ra quyết định sẽ bị “tê liệt”. Hiện tượng này đã được chứng minh bằng thí nghiệm “mắc kẹt”. Khi bày biện trong cửa hàng nhiều lọ mứt, chỉ có 3% khách hàng mua hàng. Khi số lượng tùy chọn bị giới hạn, 30% khách hàng đã mua thứ gì đó.
Để tránh nghịch lý này, khách hàng không nên ngại lựa chọn trong khi người bán nên tìm kiếm một nền tảng trung bình để mọi người không bị tê liệt bởi sự phong phú của các tùy chọn khác.
2. Thiên hướng chấp nhận
Xu hướng này khá nguy hiểm vì nó ngăn cản sự đánh giá khách quan của chúng ta và khả năng tự tìm kiếm thêm thông tin. Hiện tượng này được sử dụng rộng rãi trong phương tiện truyền thông xã hội, để thông tin được lọc dựa trên sở thích của chúng ta: chúng ta chỉ thấy thông tin chúng ta có nhiều khả năng chấp nhận hơn.
3. Hiệu ứng tập trung
Theo các nhà tâm lý học, đây là phần trải nghiệm đáng nhớ nhất trong quá khứ của chúng ta liên quan đến đối tượng được đề cập sẽ dẫn đến các quyết định của chúng ta. Và đơn giản là các thông tin khác sẽ bị bỏ qua. Xu hướng này được gọi là "hiệu ứng tập trung".
Một nghiên cứu vào năm 1998 cho thấy rằng tác động này ảnh hưởng đến cách chúng ta cảm nhận mọi thứ: những người tham gia nghiên cứu đó đã tin tưởng người dân ở California hạnh phúc hơn người phương Tây, chỉ dựa vào thông tin mà California nắng hơn và bỏ qua các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến hạnh phúc.
4. Hiệu ứng Pygmalion
Hiệu ứng Pygmalion là một thuật ngữ được đặt ra bởi Rosenthal và Jacobsen vào năm 1968. Nó liên quan đến sự kết nối giữa những kỳ vọng của người khác và hiệu suất của chúng ta. Học sinh có xu hướng thực hiện tốt hơn khi giáo viên của họ có kỳ vọng cao hơn về họ và tạo ra các tình huống trong đó hành vi tích cực có nhiều khả năng xảy ra hơn. Nếu bạn muốn sinh viên hoặc nhân viên của bạn thành công, đừng bao giờ dự đoán thất bại!
5. Groupthink
Hiện tượng Groupthink giải thích tại sao các quyết định tồi tệ được đưa ra ngay cả khi có những người thông minh và có học thức trong nhóm: mọi người thà bỏ qua ý kiến của họ hơn là nguy cơ gây ra xung đột. Thật thú vị, thuật ngữ này lần đầu tiên được đặt ra trong bối cảnh các quyết định chính trị dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Groupthink chỉ có thể tránh được khi người đứng đầu nhóm thực hiện các biện pháp thích hợp, chẳng hạn như chỉ định một người đánh giá quan trọng hoặc có các chuyên gia từ bên ngoài nhóm trong các cuộc thảo luận quan trọng.
6. Ảo giác cơ thể của người bơi lội
Ảo giác cơ thể của người bơi lội bắt nguồn từ sự lựa chọn các yếu tố khó hiểu với kết quả tập luyện chăm chỉ, hay nói cách khác là gây nhầm lẫn giữa nguyên nhân và kết quả. Không ai có thể có được thân hình như một vận động viên bơi lội chỉ bằng cách tập luyện chăm chỉ - các vận động viên bơi lội được ưu đãi với vóc dáng hấp dẫn và họ phải được đào tạo chuyên sâu. Quy tắc tương tự có thể áp dụng cho các tình huống khác: các trường đại học hoạt động hàng đầu cung cấp nền giáo dục tốt nhất hay họ đầu tư thời gian để chọn sinh viên giỏi nhất để học ở đó?
7. Pareidolia: nhìn thấy các mẫu trong mọi thứ
Tại sao chúng ta nhìn thấy một khuôn mặt trên mặt trăng hoặc một hình dạng cơ thể con người trong một màu cam khi họ rõ ràng là không phải? Ảo giác của việc nhận biết một khuôn mẫu quen thuộc được hình thành trong vùng thùy thái dương của bộ não chịu trách nhiệm về sự nhận diện khuôn mặt. Về mặt tiến hóa, những yếu tố giả như vậy không nguy hiểm như việc không nhận ra người khác và vẫn là “tác dụng phụ” của khả năng nhận ra các vật thể của chúng ta.
8. Ảo giác tần số
Ảo giác tần số là một hiện tượng tâm lý tò mò: khi chúng ta học một mẩu thông tin mới hoặc thấy một vật thể đặc biệt trên TV, chúng ta bắt đầu nhận thấy nó ở mọi nơi. Ảo giác tần số được kết nối với khả năng chú ý chọn lọc của chúng ta. Vật thể không xuất hiện ở đó sau khi bạn biết về nó - nó thực sự ở đó suốt thời gian mà bạn không thể nhận ra.
9. Điều kiện vận hành
Điều kiện vận hành là một công cụ tâm lý nổi tiếng để thay đổi hành vi sử dụng tích cực và tiêu cực. Do điều kiện hoạt động, chúng ta biết rằng một số hành động nhất định dẫn đến hậu quả nhất định. Chúng ta trở biết rằng mỗi lần chúng ta nhấn một nút trên điều khiển từ xa hoặc thang máy, điều gì đó sẽ xảy ra.
Nhưng nếu thang máy bị hỏng hoặc nếu pin trong bộ điều khiển từ xa chết thì sao? Trong những trường hợp như vậy, kết nối không hoạt động. Khi chúng ta gặp phải tình huống như vậy, phản ứng ban đầu là nhấn nút nhiều lần cho đến khi đạt được kết quả quen thuộc.
10. Xu hướng tự phục vụ
Hầu hết mọi người có xu hướng đổi lỗi thất bại của họ cho hoàn cảnh bên ngoài và tự nhận thành công là do bản thân họ. Đối với những người có lòng tự trọng thấp, phong cách phân bổ có thể bị đảo lộn. Cả hai loại hành vi đều nổi tiếng trong tâm lý học và đều sinh ra những tiêu cực. Để tránh thiên lệch tự phục vụ, mọi người nên nhận thức được điều đó để sửa chữa hành vi và phải tử tế với bản thân trong những khoảnh khắc thất bại.
11. Tâm lý màu sắc
Màu đen là màu phổ biến nhất cho điện thoại và theo sau là màu trắng. Sự lựa chọn của chúng ta về màu sắc nói rất nhiều về nhân cách của mỗi người. Theo các nhà tâm lý học, chúng ta chọn một màu tiềm thuộc thức khoảng 80%. Hơn nữa, những người khác cũng chú ý đến lựa chọn màu sắc của chúng ta. Nếu bạn muốn nổi bật so với đám đông, đừng chọn điện thoại màu trắng hoặc đen, vì điện thoại màu đen cho biết bạn là người đi theo xu hướng và trắng cho thấy bạn sợ chấp nhận rủi ro.