Tại Việt Nam, livestream đang phát triển mạnh mẽ. Ba nền tảng livestream bán hàng phổ biến nhất tại Việt Nam là Facebook (31,9%), Shopee (30,9%) và TikTok (17,2%) bình quân mỗi tháng đang có 2,5 triệu phiên bán hàng livestream, với sự tham gia của hơn 50.000 nhà bán hàng.
Nhiều người nổi tiếng đã tận dụng sức ảnh hưởng của mình để phát triển thương hiệu cá nhân hoặc tham gia các dự án kinh doanh online. Còn “chiến thần” Võ Hà Linh hay gia đình Quyền Leo Daily liên tục phá kỷ lục bởi doanh số lên đến cả trăm tỷ đồng mỗi phiên.
Doanh thu cao, vậy các hot TikToker được nhãn hàng trả công và đóng thuế như thế nào?
Chi phí booking, hoa hồng khoảng 10-15%
Bà Trần Tú Quyên, Giám đốc kinh doanh của Vitamin Network - đối tác chiến lược chính thức của TikTok tại Việt Nam đồng thời là đơn vị triển khai TikTok Shop, quản lý các hot TikToker, cho biết trong các phiên live này, các nhãn hàng và nền tảng cũng có sự hỗ trợ về traffic, voucher, giá hàng hóa tốt hơn hẳn so với bình thường nên việc tạo ra doanh thu “khủng” là điều dễ hiểu.
“Sự thành công, sức hút hay lợi nhuận của việc livestream là ở lòng tin sự yêu mến của khán giả dành cho những người nổi tiếng này. Khi người tiêu dùng biết về KOL, hiểu về sản phẩm họ đang bán, có niềm tin với người đứng lại thì việc xuống tiền mua hàng là điều đơn giản”, bà Quyên nói.
Từng có cơ hội làm việc với gia đình Quyền Leo Daily, bà Quyên cho biết để mở một phiên live tầm cỡ như vậy, gia đình Quyền Leo đã phải lên kế hoạch chuẩn bị kỹ lưỡng, đầu tư đầy đủ các trang thiết bị cần thiết cũng như có sự hỗ trợ của ekip gồm cả chục người đằng sau.
Về mức thu nhập sau mỗi phiên live của gia đình Quyền Leo Daily, bà Quyên cho biết doanh thu trên live chưa phải là con số cuối cùng. Sau phiên live cần trừ đi các đơn hoàn, hủy và các chi phí đầu tư của gia đình Quyền Leo.
"Để xác định chủ kênh nhận về bao nhiêu, thì phải tính toán cẩn thận. Khoản tiền họ nhận về thường là chi phí booking, chi phí hoa hồng từ các nhãn hàng. Con số này dao động 10-15%, tuỳ thuộc vào traffic của kênh", Giám đốc kinh doanh của Vitamin Network chị giải thích.
Theo bà Quyên, một phiên livestream có nhiều chỉ số để đánh giá hiệu quả như doanh thu, lượt tiếp cận, lượt người xem, lượt xem hay số đơn hàng phát sinh. Tuy nhiên, doanh thu là con số trực quan nhất.
Những con số mà các nhà bán hàng thông báo thể hiện cho tổng doanh thu mà họ bán được trong một phiên livestream, không thể can thiệp hay chỉnh sửa. Tuy nhiên đây không phải con số cuối cùng, bởi sau đó nhà bán hàng còn phải trừ đi những đơn hàng bị hoàn/hủy thì mới ra được con số chính xác.
Với kinh nghiệm lâu năm, bà Quyên nhận định việc mua hàng trên TikTok Shop là theo cảm xúc. Trung bình tỷ lệ hoàn, hủy trên các sàn thương mại điện tử là 25-30% tùy từng ngành hàng. Các phiên mega live càng lớn, tỷ lệ hủy đơn càng cao hơn do hiệu ứng đám đông tạo nên quyết định mua hàng.
Liệu có áp dụng chiêu trò và trốn thuế?
Trước đây, các phiên livestream chủ yếu ở quy mô nhỏ, với lượng chốt đơn hạn chế. Gần đây, ngày càng xuất hiện nhiều những mega live triệu đô của những KOL, KOC và các công ty trong lĩnh vực này.
Trong số những TikToker có doanh thu khủng phải kể đến tài khoản Quyền Leo Daily. Sau khi cán mốc doanh thu 100 tỷ đồng hôm 5/5, Quyền Leo Daily đặt mục tiêu là 150 tỷ đồng trong phiên livestream TikTok ngày 5/6. Ekip này còn hứa hẹn tặng quà gồm ô tô, 100 máy tính bảng cho khách hàng may mắn.
Doanh thu phiên livestream này sau đó không được công bố nên không rõ Quyền Leo Daily có đạt mục tiêu đề ra hay không. Tuy nhiên, với mức giá công bố thường thấp hơn thị trường, không ít người băn khoăn về chất lượng, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm và cả việc TikToker nộp thuế.
Anh Đức Tài (chủ công ty nội thất Đức Tài, ở Hà Nội) bày tỏ: “Tôi cũng mới tham gia thị trường livestream cách đây 1 năm bởi sự phổ biến của nó. Mỗi ngày tôi cùng vợ kiên trì livestream 8-9 tiếng nhưng cũng chỉ thu được số tiền khiêm tốn. Thấy nhiều phiên live công bố kiếm đến chục tỷ, trăm tỷ nên rất nghi ngờ về độ chính xác của con số này. Số thuế mà họ phải đóng sẽ cho thấy doanh thu là thật hay chỉ là chiêu trò để bán hàng".
Chia sẻ với báo chí, ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc Công ty TikTok Việt Nam, cho biết trên TikTok Shop với sự hỗ trợ của công nghệ, đã có những phiên livestream có đến 350.000 người cùng xem vào một thời điểm. Một phiên livestream 10 triệu người xem mà chỉ 1% người mua thì đã có 100.000 đơn hàng. Do đó, doanh thu 100-200 tỷ đồng không phải là con số lớn.
Về vấn đề nộp thuế, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết hoạt động thương mại điện tử nói chung, livestream nói riêng hiện nay đang được thực hiện và quản lý giám sát theo 2 sắc thuế.
Đối với cá nhân thực hiện thực hiện livestream bán hàng có phát sinh doanh thu, thu nhập phải chịu thuế đối với thu nhập của bản thân theo Luật thuế Thu nhập cá nhân. Đối với các hộ kinh doanh gia đình bán hàng có phát sinh doanh thu, hoa hồng bán hàng sẽ thực hiện quản lý và thu thuế theo quy định liên quan đến quản lý đối với hộ kinh doanh.
Đầu tháng 6, Thủ tướng Phạm Minh Chính ký công điện yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng các giải pháp công nghệ nhằm tăng cường giám sát, quản lý các giao dịch trên môi trường trực tuyến, chống các hành vi gian lận thương mại, buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Người đứng đầu Chính phủ giao Bộ Công thương tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính phát hiện và xử lý vi phạm trong hoạt động thương mại điện tử theo quy định của pháp luật đối với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân không kê khai, nộp thuế theo quy định.
Livestream bán hàng online có dễ kiếm tiền như nhiều người vẫn nghĩ?
Vỡ mộng khi chi hàng chục triệu tham gia các khóa đào tạo livestream
