Thoái vốn ngân hàng, phải “xin” ý kiến Ngân hàng Nhà nước

Ngân hàng Nhà nước vừa gửi thông điệp tới các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) về việc thoái vốn trong lĩnh vực ngân hàng từ 5% vốn cổ phần trở lên phải được cơ quan này chấp thuận.  
Thoái vốn ngân hàng, phải “xin” ý kiến Ngân hàng Nhà nước

Ngày 25/3/2015, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản số 1821/NHNN-TTGSNH về việc thoái vốn của  DNNN tại các tổ chức tín dụng cổ phần (TCTD).

Theo đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 85/TB-VPCP ngày 11/3/2015 về việc thoái vốn của doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước (DNNN) trong lĩnh vực ngân hàng theo Quyết định số 51/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 15/9/2014 (Quyết định 51), NHNN đề nghị các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, các DNNN, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố nơi TCTD triển khai thực hiện các nội dung sau:

Đối với việc chuyển nhượng cổ phần của DNNN dẫn đến bên nhận chuyển nhượng trở thành cổ đông lớn của TCTD (sở hữu trực tiếp, gián tiếp từ 5% vốn cổ phần có quyền biểu quyết trở lên của TCTD) hoặc bên nhận chuyển nhượng đang là cổ đông lớn của TCTD đó, TCTD thực hiện trình tự, thủ tục chuyển nhượng cổ phần theo quy định tại Luật các TCTD và Thông tư số 06/2010/TT-NHNN ngày 26/2/2010 của NHNN hướng dẫn về tổ chức, quản trị, điều hành, vốn điều lệ, chuyển nhượng cổ phần, bổ sung, sửa đổi Giấy phép, vốn điều lệ của ngân hàng thương mại (Thông tư số 06).

Trường hợp thực hiện việc chuyển nhượng cổ phần nêu trên, các DNNN đang là cổ đông của TCTD có trách nhiệm phối hợp với TCTD (đơn vị đầu mối) lựa chọn đối tác nhận chuyển nhượng đảm bảo các điều kiện theo quy định của NHNN; Lập hồ sơ theo quy định tại Thông tư số 06, kèm tài liệu chứng minh việc đáp ứng các điều kiện, đề nghị NHNN xem xét, chấp thuận việc chuyển nhượng cổ phần.

Đối với các trường hợp chuyển nhượng cổ phần không thuộc phạm vi nêu trên, việc thoái vốn của DNNN tại các TCTD thực hiện theo quy định tại Nghị định số 71/2013/NĐ-CP ngày 11/7/2013 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý tài chính đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; Quyết định số 51 và các quy định pháp luật hiện hành có liên quan.

Với văn bản này, DNNN lại có thêm lý do để chậm việc thoái vốn tại các ngân hàng. Tính đến thời điểm hiện nay, nhiều DNNN đang năm giữ cổ phần lớn tại ngân hàng như VNPT nắm 9% vốn điều lệ Maritime Bank, Petrolimex nắm 40% cổ phần PGBank, PVN sở hữu 20% cổ phần OceanBank và 52% cổ phần PVCombank, EVN đang nắm 16% cổ phần của ABBank, Vinacomin nắm cổ phần tại SHB...

Cuối năm 2014, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Ngân hàng Nhà nước đứng ra sắp xếp việc bán số cổ phần này cho EVN. Dự kiến, trong năm 2015 sẽ có phương án xử lý số cổ phần này.

Tháng 10/2014, PVN cũng cho biết đã có phương án thoái vốn đối với OceanBank và PVcombank. Dự kiến PVN sẽ thu về khoảng 5.000 tỷ đồng từ 2 thương vụ này. Tuy nhiên, thời điểm đó OceanBank chưa rơi vào khủng hoảng. Nhưng ngay sau đó, cuối tháng 11/2014, OceanBank rơi vào khủng hoảng và liên tiếp các lãnh đạo cấp cao của ngân hàng này vướng vào vòng lao lý.

Mới đây, Phó Thống đốc Nguyễn Phước Thanh cho biết nếu không tìm được đối tác mua lại, OceanBank sẽ là ngân hàng tiếp theo bị Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá 0 đồng. Nếu như vậy, PVN sẽ mất trắng khoản đầu tư này.

Riêng với PVcombank, đến nay, PVN vẫn chưa tìm được đối tác mua lại số cổ phần mà họ đang nắm giữ. Thời hạn chót PVN phải bán số lượng cổ phần tại ngân hàng này là 31/12/2015.

Với Petrolimex có lẽ việc thoái vốn đơn giản hơn nhiều bởi PGBank đã được Vietinbank nhận vào hệ thống. Như vậy, 40% cổ phần tại PGBank của Petrolimex sẽ được sang tên. Vấn đề còn lại là mức giá chuyển nhượng sẽ được tính thế nào khi PGBank thuộc diện ngân hàng buộc phải tái cơ cấu theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước.

VNPT cũng đang loay hoay với số cổ phần tại MaritimeBank với lý do chưa tìm được nhà đầu tư mua lại. Vinacomin cũng cho biết khó tìm được nhà đầu tư để mua lại cổ phần tại SHB…

Nếu chiếu theo Quyết định 51/2014/QĐ-TTg về một số nội dung liên quan đến việc thoái vốn, bán cổ phần của DNNN được Thủ tướng Chính phủ ban hành hồi tháng 9/2014, số cổ phần không bán được có thể chuyển sang cho Ngân hàng Nhà nước.

Cụ thể, một trong những nội dung quan trọng của Quyết định 51 là những trường hợp bán đấu giá không thành công hoặc không bán hết cổ phần, phần vốn nhà nước qua đấu giá thì NHNN đề nghị Ngân hàng Nhà nước tiếp nhận đại diện sở hữu hoặc chỉ định NHTM nhà nước mua lại trước khi đề nghị SCIC mua.

Theo Bizlive