Bastion - lá chắn thép trên biển Đông

Hệ thống tên lửa chống tàu mới nhất của nước Nga, tổ hợp tên lửa Bastion, với những tính năng kỹ chiến thuật rất mạnh – một trong những phương tiện vũ khí then chốt của thế trận phòng ngự bờ biển.
Tổ hợp tên lửa Bastion - Việt Nam
Tổ hợp tên lửa Bastion - Việt Nam

Tàu khu trục Mỹ "Truxton" tối thứ Sáu, 07.03 đã vượt qua eo biển Bosporus và tiến vào Biển Đen, đi cùng với chiến hạm Mỹ là tàu cảnh sát biển Thổ Nhĩ Kỳ. Theo công ước Montreux về quản lý tình trạng các eo biển, các chiến hạm của các quốc gia, không có của ngõ vào biển Đen, chỉ có thể có mặt trên vùng nước này trong thời gian không quá 21 ngày. Từ thông báo của bộ quốc phòng Mỹ, khu trục hạm tham gia vào kế hoạch tập trân chung cùng với lực lượng hải quân  Rumania và Bulgaria.

Trước đó, ngoại trưởng Nga Lavrov tuyên bố, trên lãnh thổ Ukraina đang tiến hành các bước chuẩn bị cho một hành động khiêu khích hạm đội biển Đen. 04.04 hai chiến hạm của Nga và 1 tàu hải quân Ukraina đã đi cắt nhau trên eo biển Bosphorus. Hãng tin AFP cho biết: Khu trục hạm Mỹ vào biển Đen trùng với tình hinh ngày càng căng thẳng tại khu vực Crmea, nơi đóng quân của Hạm đội biển Đen. Nước cộng hòa tự trị Crimea từ chối không tuân thủ chính quyền Kiev và chuẩn bị tiến hành trưng cầu dân ý về việc sát nhập vào nước Nga.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry truyền đạt những yêu cầu mang tính tối hậu thư, được hiểu là phía Mỹ sẽ chuyển sang dùng các biện pháp phi ngoại giao. Trong tình huống này không thể loại trừ khả năng sẽ triển khai lực lượng quân sự của Mỹ và đồng minh trong vùng nước Hắc Hải. Nhưng ngay cả trong giấc mơ tồi tệ nhất, cụm tàu tấn công chủ lực của Mỹ và đồng minh vượt qua các eo biến, triển khai  tiến đến gần bờ biển và bắt đầu chiến dịch “cưỡng chế” Crimea thì, ý đồ này sẽ chết ngay từ khi đang còn trong trứng. Mấy năm trước trên bờ biển Đen thuộc nước Nga đã triển khai các tổ hợp tên lửa chống tàu (TLCT) Bastion – P được lắp tên lửa hành trình "Onyx", các tổ hợp tên lửa này là một trong những thành phần quan trọng bậc nhất của hệ thống phòng thủ bờ biển chống chiến hạm.   

Thay thế cho tổ hợp "Redut"

Tổ hợp TLCT chiến dich – chiến thuật Bastion được phát triển bởi tập đoàn chế tạo máy “Masinostroienhia” nhằm thay thế tổ hợp tên lửa chống tàu cơ động 4K44B “Redut” biên chế vào Hải quân từ thời kỳ Xô viêt 1966, sử dụng tên lửa siêu âm P-35B trên tầm bắn đến 270 km. Sự phát triển của Bastion bắt đầu từ những năm 80-x thế kỷ trước, nhưng theo những nguyên nhân chính trị xã hội, tổ hợp chỉ chính thức được biên chế vào quân đội Nga vào năm 2010. 

TLCT được phát triển trên hai phương án – cố định Bastion – S và cơ động Bastion – P, được sử dụng để tiêu diệt tất cả hạm tàu nổi các chủng loại trong biên chế của các cụm chiến hạm tấn công chủ lực và các cụm không quân hải quân, các đơn vị lính thủy đánh bộ, các đoàn tàu vận tải, các tàu đơn lẻ, các đài radar – thông tin liên lạc trên mặt đất trong điều kiện hỏa lực chống trả và nhiễu điện từ dữ dội của kẻ thù. Mỗi một tổ hợp tên lửa có khả năng bảo vệ một vùng bán cầu bờ biển có chiều dài lên đến 600 km trong khả năng tiến hành các chiến dịch đổ bộ của đối phương. Đặc biệt thú vị là tổ hợp tên lửa “Bastion- P có thời gian chuyển từ trạng thái hành quân sang sẵn sàng chiến đấu sau khi nhận mệnh lệnh không vượt quá 5 phút. Tổ hợp TLCT khi đã vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu có thể duy trì trong vòng 5 ngày. Biên chế chiến đấu của tổ hợp có 4 xe phóng đạn К-340P trên thân xe MZKT-7930 "Astrologer" với dự trữ hành trình đến 1000 km, xe điều hành tác chiến К-380R trên thân xe КамАZ-43101, 4 xe phóng nạp tên lửa К-342, và xe hậu cần kỹ thuật bảo đảm trực chiến. Tổ hợp có thể được tăng cường đài radar trinh sát mục tiêu máy bay và chiến hạm mặt phẳng ngang ngoài đường chân trời “Monolit”, hoặc mục tiêu được chỉ thị bằng máy bay trực thăng.   

Lưỡi hái tử thần

Tên lửa, được phóng từ Bastion có tên là P-800 "Onyx". Phiên bản xuất khẩu được gọi là "Yakhont". Khối NATO đặt tên là  SS-N-26 Strobile. Đến ngày nay P-800 là tên lửa hành trình chống tàu nổi tiếng nhất của nước Nga. Trên cơ sở thiết kế của nó, liên doanh Nga - Ấn BrahMos Aerospace đang phát triển tên lửa hành trình siêu thanh supersonic (có nghĩa là tốc độ bay của nó vượt từ 5 – 6 lần tốc độ âm thanh, các thông số nêu chủ yếu được lấy từ tên lửa "Yakhont" trên các phương tiện thông tin đại chúng. Chiều dài của tên lửa tùy theo chủng loại từ 6 – 8,6 m. Khối lượng phóng tên lửa – 3 tấn. Vận tốc cực đại là 750m/s. Độ cao hành trình từ 10m đến 14000m. Khối lượng đầu đạn "Yakhont" - 200 kg.  Tầm bắn theo quỹ đạo bay cao là – đến 500 km, Theo quỹ đạo tổng hợp cả cao lẫn thấp là 300 km, theo quỹ đạo bay thấp (gần như lướt trên mặt sóng với biển động cấp 7) là 120 km. Các thông số về khối nổ trên đầu đạn rất khác nhau. Theo các thông tin đại chúng, radar trinh sát và dẫn đường tên lửa lắp đặt trên đầu đạn có khả năng phát hiện mục tiêu lớp tuần dương hạm trên khoảng cách 75 km, có nghĩa là khối nổ P-800 "Onyx" có khả năng đánh chìm chiến hạm loại này chứ không thấp hơn. 

Tàu tuần dương Mỹ "Tikondenroga" có lượng giãn nước khoảng 10 nghìn tấn, tàu tuần dương nguyên tử mang tên lửa của Nga Orlan có lượng giãn nước 25000 tấn. Các loại tuần dương khác lớn hơn trên thế giới không có, một số các khu trục hạm mang trực thăng của Nhật cũng có lượng giãn nước gần 10 nghìn tấn. Điều đó có nghĩa là tên lửa hành trình Onyx/Yakhont là loại vũ khí chống tàu vô cùng nguy hiểm, nếu không nói là nguy hiểm nhất hiện nay trong số tất cả các loại tên lửa hành trình chống tàu trên thế giới. Các chuyên gia quân sự Mỹ trong mọi trường hợp đều cho rằng, TLCT Onyx/Yakhont thật sự gây nguy hiểm không chỉ cho tuần dương trở xuống, mà còn nguy hiểm cho cả tàu sân bay. Họ có căn cứ để nhận định như vậy, TLCT không những có uy lực lớn mà còn là loại tên lửa thông minh.

Đặc điểm quan trọng của nó là chế độ tự động hoàn toàn “bắn – quên”, tốc độ siêu âm trên mọi giai đoạn của  đường bay, một tập hợp những quỹ đạo bay lắt léo được lập trình, có khả năng tàng hinh trước các phương tiện trinh sát biển.  Tên lửa đạt tốc độ 2M sau khi đã rời khỏi ống phóng container vài giây (rất đơn giản và thuận tiện trong khai thác sử dụng). Sau đó, phụ thuộc vào quỹ đạo đường bay thiết lập sẽ giữ nguyên tốc độ hành trình hoặc tăng tốc độ lên đến 2,7M. Tên lửa tiếp cận mục tiêu theo nguyên tắc độ cao siêu thấp 10 m so với mặt nước biển, gây khó khăn cho các phương tiện đánh chặn trên chiến hạm. Ở giai đoạn bay cuối, được điều khiển bằng những dữ liệu có sẵn trong máy tính, tên lửa chủ động lựa chọn mục tiêu quan trọng trong đội hình tàu đối phương và thuật toán tiêu diệt mục tiêu. Khi tổ hợp Bastion - P bắn loạt, các tên lửa  “Onyx/ Yakhont” hoạt động theo chế độ trí tuệ tập thể, được cài đặt bởi các nhà thiết kế. Phụ thuộc vào nhiệm vụ, các tên lửa hoặc tấn công theo nguyên tắc “một tên lửa – một tàu” hoặc chiến thuật ‘bầy sói” với tàu chỉ huy – kỳ hạm. 

Các tổ hợp Bastion bảo vệ bờ biển của 3 quốc gia: Việt Nam – 2 khẩu đội. Syria – 2 khẩu đội và Liên bang Nga – 3 khẩu đội. Việt Nam và Syria sử dụng tên lửa Yakhont, Liên bang Nga – Onyx. Ở Syria, sự hiển diện hệ thống tên lửa phòng thủ bờ biển quá mạnh đã có hiệu quả cao, không có một chiến hạm phương Tây nào đủ dũng khí đi vào tầm bắn của tên lửa, kể cả chiến hạm Mỹ được trang bị Aegic. 3 khẩu đội tên lửa Bastion – P của Nga hiện trang bị cho lữ đoàn pháo binh – tên lửa phòng thủ bờ biển độc lập số 11 của Hạm đội Hắc hải, đóng quân ở Anapa. Cuối năm nay, một khẩu đội nữa sẽ được biên chế cho lữ đoàn này. Các khẩu đội TLCT đã đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định tình hình biển Đen và Crimea. Từ Anapa, với tổ hợp tên lửa Bastion có thể bắn chặn tất cả các tuyến đường tiếp cận phía Đông bán đảo Crimea từ Alupka để Kerch. Đó là hỏa lực bắn thẳng, nếu tính với trần bay cao, Yakhont có thể bay đến 500 km tầm xa, thì các tên lửa Onyx của Bastion – P có thể đánh chặn mọi cửa ngõ từ phía Tây bán đảo Crimea, bảo vệ cả cảng Sevastopol. Đây là sự bảo đảm vững chắc để tình hình ở bán đảo Crimea diễn ra đúng theo ý chí của nhân dân.

Xe phóng tên lửa chống tàu Bastion
Xe phóng tên lửa chống tàu Bastion

Tổ hợp tên lửa chống tàu siêu âm chiến dịch chiến thuật Bastion – P hiện tại và tương lai sẽ là lá chẳn lửa vững vàng chống lại mọi đòn tấn công từ phía biển. Mùa thu năm ngoái, Tư lệnh Hải quân Nga Đô đốc Viktor Chirkov cho biết, trong khuôn khổ của chương trình cung cấp vũ khí quân sự, lực lượng phòng thủ bờ biển Nga sẽ được trang bị khoảng 20 tổ hợp tên lửa chống tàu Bastion – P và Bal – E (tổ hợp tên lửa chống tàu cấp chiến thuật sử dụng tên lửa cận âm Kh-35. Nga sẽ phát triển mạnh dây chuyền sản xuất tổ hợp tên lửa chống tàu và các nhà chế tạo máy Nga sẽ đẩy mạnh xuất khẩu ra nước ngoài mà trước hết là dành cho các đồng minh châu Á. 

Theo: QPAN