Hủy hòa đàm với Taliban, Mỹ tiếp tục sa lầy ở Afghanistan

VietTimes -- Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 8/9 đã bất ngờ ra quyết định hủy một hội nghị thượng đỉnh bí mật với Taliban và lãnh đạo Afghanistan, trong một động thái mà giới chuyên gia cho rằng đã khép lại tiến trình ngoại giao kéo dài suốt 1 năm qua nhằm chấm dứt cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ngừng đàm phán hòa bình với Taliban (Ảnh: CBC)
Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ngừng đàm phán hòa bình với Taliban (Ảnh: CBC)

Trong động thái gây bất ngờ, ông Trump nói rằng ông từng lên kế hoạch tổ chức các cuộc họp kín với hai bên trong hôm 8/9 tại Trại David ở bang Maryland, nhưng việc Taliban thường xuyên dấy lên tình trạng bạo lực trong thời gian gần đây đã khiến cho tổ chức này không còn là đối tác đáng tin nữa.

"Điều này gần như mọi người đều không biết đến, các lãnh đạo cấp cao của Taliban và Tổng thống Afghanistan dự kiến có cuộc gặp kín với tôi tại Trại David vào hôm Chủ nhật - ông Trump nói trên Twitter - "Nhưng không may, họ (Taliban) lại thừa nhận trách nhiệm một vụ tấn công ở Kabul, khiến một trong số những binh sỹ của chúng tôi thiệt mạng, cùng 11 người khác. Tôi lập tức hủy cuộc gặp này và ngừng các cuộc đàm phán hòa bình".

Lãnh đạo Mỹ còn nói thêm: "Kiểu người nào mà lại giết hại quá nhiều người như vậy chỉ để tăng vị thế đàm phán của họ? Họ chỉ khiến tình hình thêm tồi tệ!".

Một binh sỹ Mỹ và một công dân Romania đã thiệt mạng trong một vụ đánh bom xảy ra hôm thứ Năm tuần qua tại Kabul, Afghanistan - vụ tấn công mới nhất mà Taliban nhận trách nhiệm ngay trong lúc đàm phán hòa bình với Mỹ.

Nếu được tổ chức thì hội nghị mà ông Trump tiết lộ sẽ là cuộc gặp rất quan trọng cho các bên ở Afghanistan. Tuy nhiên, tuyên bố của ông Trump dường như đã chấm dứt tiến trình ngoại giao kéo dài suốt 1 năm qua bởi đặc phái viên về vấn đề Afghanistan Zalmay Khalizad - nhà ngoại giao Mỹ gốc Afghanistan, người đã và đang tổ chức các vòng đối thoại với Taliban ở Qatar.

Tổng thống Afghanistan được cộng đồng quốc tế công nhận, Ashraf Ghani, từ trước đến nay đều công khai chỉ trích các vòng đàm phán hòa bình giữa Mỹ và Taliban - bên khước từ đàm phán với Chính phủ của ông.

Trước khi ông Trump ra quyết định gây sốc, ông Khalizad phát biểu tại Kabul rằng ông đã đạt được một thỏa thuận về nguyên tắc với Taliban. Theo nhiều phần của dự thảo thỏa thuận này, Lầu Năm Góc sẽ rút khoảng 5.000 quân trong tổng số 13.000 quân đang đóng ở 5 căn cứ trên lãnh thổ Afghanistan vào đầu năm tới. Về phần mình, Taliban đảm bảo sẽ chống lại tổ chức khủng bố al-Qaeda, Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và ngăn chặn những kẻ thánh chiến dùng Afghanistan làm bàn đạp để tấn công Mỹ và các nước đồng minh.

Cuộc chiến chống al-Qaeda là lý do ban đầu mà Mỹ thực hiện cuộc chiến ở Afghanistan nhằm lật đổ chế độ Taliban, sau sự kiện khủng bố ngày 11/9/2001.

Tuy nhiên, dư luận Mỹ ngày càng tỏ ra bất bình với cuộc chiến kéo dài suốt 2 thập kỷ, và ông Trump, ban đầu còn muốn tăng cường binh sỹ Mỹ tại Afghanistan, đã phải ra quyết định rằng Mỹ không nên bị kéo vào một cuộc chiến "vô hạn". Tổng thống Trump trong những tuần gần đây tỏ ra khá kín đáo về vấn đề liên quan tới Afghanistan, trong khi nhiều con mắt đổ dồn vào thỏa thuận hòa bình giữa Taliban và Mỹ.

Washington từng hy vọng rằng kế hoạch rút binh sỹ khỏi Afghanistan sẽ dẫn tới các vòng đàm phán giữa Taliban và chính quyền Kabul, hướng tới một thỏa thuận hòa bình vĩnh cửu.

Phát biểu trong hôm 7/9 tại Paris (Pháp), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper nói rằng Mỹ sẽ chỉ chấp nhận một "thỏa thuận tốt" với Taliban - một tuyên bố được chính quyền Kabul hoan nghênh. Tuy nhiên, tuyên bố bất ngờ của ông Trump về việc rút khỏi vòng đàm phán với Taliban đã làm dấy lên câu hỏi mới về việc, liệu Mỹ có rút quân khỏi Afghanistan hay không.

Quyết định của ông Trump xuất hiện trong thời điểm chỉ vài tuần là diễn ra kỳ bầu cử quan trọng ở Afghanistan.

Theo Channel News Asia