|
| Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: BBC. |
Trang tin QQ Trung Quốc ngày 12/12 có bài viết cho rằng Trung Đông luôn là một khu vực bất ổn nhất thế giới, trong đó Jerusalem là thùng thuốc súng lớn nhất của Trung Đông, nơi đây đan xen ân oán giữa các nền văn hóa, ân oán về tôn giáo, dân tộc và lịch sử.
Những đời Tổng thống Mỹ trước đây đều rất thận trọng ứng xử với khu vực này, nhưng nay Tổng thống Mỹ Donald Trump lại tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Điều này đã gây “chấn động” đối với thế giới.
Israel luôn yêu cầu cộng đồng quốc tế công nhận Jerusalem là thủ đô của họ, nhưng không nhận được sự ủng hộ. Mặc dù toàn bộ Jerusalem do Israel kiểm soát, Palestine cũng không thể ngăn chặn Israel, nhưng đằng sau Palestine còn có cả thế giới Hồi giáo.
Jerusalem là thánh địa lớn thứ ba của Hồi giáo, cũng là thánh địa tôn giáo của Israel. Hiện nay, Mỹ thiên vị với Israel, đã bị các nước Trung Đông phản đối mạnh mẽ. Các nước như Palestine, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), Jordan, Syria, Iran và Iraq đều bày tỏ bất mãn. Ngay cả đồng minh trụ cột của Mỹ ở Trung Đông là Saudi Arabia cũng công khai phản đối quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trong khi đó, lực lượng Hamas đã triển khai hành động ở dải Gaza, đã phóng tên lửa về phía Israel. Phía Israel cũng đã lập tức triển khai hành động không kích mang tính "báo thù", đã phá hủy hai cứ điểm của Hamas ở Gaza.
Liên hợp quốc và EU đã lên tiếng khuyên ông Donald Trump "lấy đại cục Trung Đông làm trọng", không nên kích động mâu thuẫn giữa Israel và Palestine. Hiện nay, chỉ có Philippines, Czech và Hungary ủng hộ quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Rõ ràng, nước cảm thấy vui nhất hiện nay là Israel. Việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel chính là món quà lớn mà ông Donald dành tặng cho Israel trước lễ Giáng sinh, sẽ làm cho người Do Thái mang ơn.
Đánh giá về vấn đề này, chuyên gia quân sự Trung Quốc Trương Triệu Trung cho rằng sau khi ông Donald Trump tuyên bố Jerusalem là thủ đô của Israel, hầu hết các nước và tổ chức quốc tế đều liên tiếp lên tiếng phản đối, đồng thời đã gây ra các cuộc biểu tình mạnh mẽ ở khu vực Trung Đông.
Vấn đề này có liên quan đến lịch sử 3000 năm và nguồn gốc của vài tôn giáo lớn, đồng thời còn tồn tại tranh chấp ngoại giao và quân sự phức tạp.
Vì sao ông Donald Trump đưa ra quyết định như vậy trong thời điểm hiện nay? Nhà nghiên cứu Trương Triệu Trung đưa ra 2 nguyên nhân dưới đây:
Một là tăng tốc chấn hưng kinh tế, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thúc đẩy ngành chế tạo quay lại với nước Mỹ, tạo ra nhiều việc làm hơn.
Ông Donald Trump đã cầm quyền được một năm, chưa có chiến lược gì về ngoại giao, kể cả khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tập trung đề cập đến chiến lược “Ấn Độ - Thái Bình Dương” trong chuyến thăm châu Á vào tháng 11/2017.
Jerusalem là một vấn đề quốc tế, xem ra không có gì liên quan đến chấn hưng kinh tế trong nước. Nhưng thực ra, mục đích lớn nhất khi đưa ra quyết định nêu trên chính là xuất phát từ trong nước.
Thế lực trong nước mà Đảng Cộng hòa cầm quyền ở Mỹ chủ yếu là các tập đoàn tài chính, tập đoàn công nghiệp quân sự, các doanh nghiệp dầu mỏ, sắt thép cùng với ngành chế tạo và ngành xây dựng. Rất nhiều nhân vật lãnh đạo của các ngành nghề trụ cột này đều là người Do Thái; rất nhiều nhà hoạch định chính sách Mỹ cũng là người Do Thái.
Một bộ phận những người này không thích lộ diện nắm chính quyền, nhưng họ có khả năng "điều khiển phía sau" rất mạnh. Tổng thống Mỹ Donald Trump chịu sự tác động của họ.
Trong khi đó, chính quyền Donald Trump “cần tiền” để xây dựng hạ tầng cơ sở, năng lượng, tăng ngân sách quốc phòng… Ông Donald Trump cần có sự ủng hộ của các thế lực đứng đằng sau như phố Wall.
Trên thực tế, ông Donald Trump đã nhận được sự ủng hộ tiền bạc lớn từ những người Do Thái. Con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump là Jared Kushner cũng xuất thân từ Do Thái, con gái Ivanka đã đổi sang theo tôn giáo của người Do Thái trước khi kết hôn. Rupert Murdoch, người sáng lập ra kênh truyền thông Fox News cũng là một trong những ông chủ lớn người Do Thái đứng sau ông Donald Trump.
Trong khi đó, một nửa số người trong tầng lớp quyết sách Mỹ hiện nay là người Do Thái như Bộ trưởng Tài chính, Bộ trưởng Thương mại, người đứng đầu Hội đồng kinh tế quốc gia Nhà Trắng, Cố vấn chính sách cấp cao Nhà Trắng.
Nước cờ mới mà ông Donald Trump vừa thực hiện là để phục vụ cho kinh tế trong nước. Ông đã “lấy lòng” các thế lực Do Thái để củng cố vững chắc hơn quyền lực của mình. Trên thực tế, trong một năm cầm quyền của ông Donald Trump, các chỉ tiêu kinh tế chủ yếu đều tốt đẹp, việc giảm mạnh thuế lần này cũng nhận được sự ủng hộ.
Hai là Mỹ lấy lùi để tiến. Quyết định mới của Mỹ mặc dù gây bất mãn, thậm chí biểu tình ở các nước Ả rập và gây ra hành động phản kháng của Hamas ở dải Gaza, nhưng họ cũng không thể chống lại Israel.
Quốc gia chủ yếu ở Trung Đông là Syria đã bị suy yếu bởi chiến tranh. Các nước Iraq, Libya, Ai Cập đều chưa thể khôi phục sức mạnh. Thổ Nhĩ Kỳ chưa lo được cho mình. Tình hình của Saudi Arabia cũng không dễ chịu, rơi sâu vào vũng bùn của Yemen.
Iran hiện đang vươn mạnh về thế lực, nhưng sự thù địch của các nước xung quanh như Saudi Arabia đối với Iran rất sâu, không thể liên kết với nhau. Trung Đông là một khu vực thiếu sự đoàn kết. Qua đó, cho thấy, Tổng thống Mỹ đã lựa chọn tốt thời cơ, đã đánh giá kỹ hiện trạng của Trung Đông, sau khi cân nhắc lợi hại mới đưa ra quyết định như vậy.
Trên thực tế, Mỹ đã lấy lùi để tiến, xây dựng tam giác sắt mới ở Trung Đông, đó là Mỹ - Israel - Saudi Arabia. Hiện nay, các nước Trung Đông sẽ không thể làm gì để đối phó đồng minh Mỹ - Israel, nhưng chủ nghĩa khủng bố quốc tế có thể lợi dụng sự kiện Jerusalem để tiếp tục trỗi dậy.
Có thể sẽ không nảy sinh ra một thế lực IS khác, nhưng các vụ khủng bố sẽ gia tăng, gây ra quan ngại cho cộng đồng quốc tế về tình hình an ninh ở khu vực Trung Đông trong thời gian tới.
