Con người sẽ bị thay thế bởi robot?

Bất chấp những dự đoán ảm đạm về việc con người sẽ bị thay thế bằng máy móc thì sự gia tăng của tự động hóa cho đến nay vẫn chưa tác động đáng kể đến việc làm trên quy mô toàn cầu. Việt Nam hiện đang có tỷ lệ tăng trưởng việc làm trong ngành công nghiệp.
Robot đã có mặt trong ngành sản xuất đồ uống ở nhiều nước.
Robot đã có mặt trong ngành sản xuất đồ uống ở nhiều nước.

Trong báo cáo Phát triển Thế giới năm 2019, Ngân hàng Thế giới (WB) nhấn mạnh, tính chất của công việc trong tương lai sẽ tiến triển. Trong khi những tiến bộ công nghệ trong tự động hóa đang bắt đầu xử lý hàng ngàn nhiệm vụ thường xuyên, sẽ loại bỏ nhiều công việc kỹ năng thấp ở các nền kinh tế tiên tiến và những quốc gia đang phát triển, thì nó cũng tạo ra những cơ hội việc làm khác, năng suất hơn và sáng tạo hơn.

Báo cáo này báo cáo mới nhất trong một loạt những nỗ lực của các học giả, chuyên gia tư vấn và các chính phủ để đánh giá tác động của những công nghệ mới đối với việc làm. Các nghiên cứu trước đây thường dự báo tự động hóa sẽ loại bỏ nhiều việc làm hơn là tạo ra chúng.

Nhà kinh tế trưởng của WB, bà Pinelopi Koujianou Goldberg cho biết trong một cuộc phỏng vấn: "Đối với nỗi sợ hãi rằng robot loại bỏ việc làm, cho đến nay chưa có các bằng chứng chứng minh điều đó".

"Chúng ta đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trước đó, đã có 3 cuộc cách mạng công nghiệp trước đó, và trong mỗi trường hợp chúng ta đã xoay sở để tồn tại, nên không phải máy móc loại bỏ hoàn toàn con người. Cuối cùng, chúng ta sẽ điều chỉnh để thích ứng".

Theo báo cáo, mặc dù các tác động là không đáng kể trên phạm vi toàn cầu, tỷ lệ việc làm trong ngành công nghiệp giảm hơn 10% trong 2 thập kỷ qua ở các quốc gia bao gồm: Anh, Tây Ban Nha và Singapore khi các công nhân chuyển từ sản xuất sang công việc dịch vụ. Trong khi đó, tỷ lệ này đã tăng lên ở một số quốc gia đang phát triển, như Việt Nam, nơi con số này tăng từ mức 9% trong năm 1991, lên mức 25% vào năm 2017.

Theo Ngân hàng Thế giới, trong tương lai, người lao động có khả năng có nhiều việc làm trong suốt sự nghiệp của họ, phần lớn là do sự phát triển của nền kinh tế, thay vì chỉ làm một vị trí theo yêu cầu của người sử dụng lao động trong nhiều thập kỷ. Và những kỹ năng khác nhau sẽ ngày càng trở nên quan trọng. Thay vì các kỹ năng yếu kém có thể được thay thế bằng công nghệ, các nhà tuyển dụng sẽ ngày càng tìm cách thuê những người có kỹ năng, nhận thức tiên tiến, như có khả nnăng giải quyết vấn đề phức tạp, làm việc nhóm, lý luận và tài năng giao tiếp.

Để giảm bớt các tác động tiêu cực từ quá trình chuyển đổi đó, các chính phủ nên đảm bảo mức bảo vệ xã hội tối thiểu toàn cầu. Trong đó, một lựa chọn là việc cung cấp bảo hiểm độc lập với việc làm vì những người lao động trong tương lai có thể sẽ chuyển từ công việc này sang công việc khác.

Theo Tạp chí Thông tin & Truyền thông