Kết luận của Thanh tra chính phủ về vụ Thủ Thiêm:

Chỉ ra nhiều sai phạm và kiến nghị xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan

VietTimes – Ngày 04/9/2018, Thanh tra Chính phủ đã có Thông báo kết luận số 1483/TB-TTCP kết quả kiểm tra một số nội dung chủ yếu liên quan đến việc khiếu nại của công dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm, thành phố Hồ Chí Minh. Thanh tra Chỉnh phủ chỉ ra nhiều sai phạm trong quy hoạch, đền bù, giải tỏa đất đai; đồng thời kiến nghị xử lý các tổ chức, cá nhân liên quan có những sai phạm.
Bản đồ quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm
Bản đồ quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm

Kết luận kiểm tra của Thanh tra Chính phủ cho biết, từ năm 1996 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 367 đầu tư xây dựng Khu đô thị Thủ Thiêm thành một khu đô thị hiện đại, bền vững, có quy mô, tiêu chuẩn cao cấp, kết hợp chặt chẽ với các điều kiện cảnh quan tự nhiên là đúng thẩm quyền và đã có hiệu lực. 

Tuy nhiên UBND TP HCM, Bộ Xây dựng và Văn phòng Chính phủ đã có một số khuyết điểm trong việc trình, thẩm định và tham mưu về một số nội dung chưa phù hợp so với quyết định như: chênh lệnh khoảng 10 ha so với diện tích được Bộ Xây dựng thẩm định; thiếu một số hồ sơ quan trọng kèm theo của cả Khu đô thị mới Thủ Thiêm và khu tái định cư 160 ha (không có bản đồ quy hoạch 1/5.000, chưa có ý kiến thẩm định của Bộ Xây dựng đối với 160 ha đất tái định cư).

Những vấn đề này làm ảnh hưởng đến quyền lợi một số hộ dân sinh sống trên địa bàn, phát sinh khiếu nại gay gắt, kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm.

“Đây là nguyên nhân cơ bản dẫn đến khiếu nại của người dân bị ảnh hưởng do công tác giải phóng mặt bằng”, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Quy hoạch 4,3 ha thuộc quận 2: Dân kiện là có cơ sở, cần giải quyết

Cụ thể, về ranh giới quy hoạch, UBND TP.HCM phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 tại Quyết định số 13585/KTST-QH ngày 16.9.1998, trong đó: điều chỉnh diện tích và ranh giới không đúng thẩm quyền (giảm 23,3 ha đất đã giao dự án cho 5 doanh nghiệp trước đó nhưng vẫn lập và trình Thủ tướng phê duyệt quy hoạch 1/5000), nhất là việc tăng 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 không đúng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; vị trí, giới hạn quy hoạch được phê duyệt không thống nhất về tên gọi so với bản đồ và thực địa. Trách nhiệm trực tiếp thuộc kiến trúc sư trưởng thành phố, các sở, ngành liên quan và UBND thành phố.

‘‘Như vậy, việc khiếu nại của người dân về ranh quy hoạch đối với 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 nằm ngoài ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 367/TTg của Thủ tướng Chính phủ là có cơ sở, cần sớm được xem xét và có giải pháp giải quyết phù hợp’’, kết luận kiểm tra nêu rõ.

UBND TP.HCM đã quyết định thu hồi đất đối với phần diện tích 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An để thực hiện một số dự án trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm (phần lõi với diện tích 770 ha) là chưa đủ cơ sở pháp lý, không đúng với quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cần sớm xem xét, có giải pháp giải quyết phù hợp.

Ngoài ra, việc thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng có trường hợp đang khiếu nại chưa phù hợp quy định, chưa đúng thời điểm thu hồi đất, nhất là khi luật Đất đai 2003 có hiệu lực; không có kế hoạch triển khai thực hiện xây dựng nhà tái định cư trước khi thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, việc thực hiện còn chậm, còn một số hạn chế, bất cập, dẫn đến phát sinh khiếu nại về chế độ, chính sách đền bù, hỗ trợ tái định cư, UBND thành phố cần rà soát để giải quyết dứt điểm.

Theo Thanh tra Chính phủ, để xảy ra sai phạm trên có trách nhiệm Công ty Đo đạc Địa chính - Công trình, Sở Địa chính, UBND quận 2 và UBND TP.HCM.

Qua kiểm tra khu tái định cư 160 ha cho thấy UBND TP.HCM đã vi phạm các quy định của pháp luật trong việc lập, trình, phê duyệt quy hoạch và thu hồi đất.
Qua kiểm tra khu tái định cư 160 ha cho thấy UBND TP.HCM đã vi phạm các quy định của pháp luật trong việc lập, trình, phê duyệt quy hoạch và thu hồi đất.

Khu tái định cư 160 ha: UBND TP.HCM đã vi phạm các quy định của pháp luật

Theo kết luận kiểm tra, qua kiểm tra khu tái định cư 160 ha cho thấy UBND TP.HCM đã vi phạm các quy định của pháp luật trong việc lập, trình, phê duyệt quy hoạch và thu hồi đất trong phạm vi khu tái định cư 160 ha thuộc 5 phường đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Theo đó, đã phê duyệt quy hoạch, chấp thuận chủ trương tạm giao, thu hồi và giao đất cho 51 dự án với tổng diện tích 144,6 ha để đầu tư kinh doanh nhà ở, văn phòng, khu vui chơi, giải trí, công trình công cộng… sau khi Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch khu tái định cư. Hậu quả là không đủ đất để bố trí tái định cư theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 367/TTg và văn bản số 190/CP-NN, dẫn đến làm phá vỡ quy hoạch được phê duyệt, việc đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm bị đình trệ do người dân khiếu nại kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.

Xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan

Từ các sai phạm nêu trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP.HCM xác định rõ, cụ thể về trách nhiệm liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm. Qua đó, kiểm điểm, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất, đền bù, tái định cư; việc lưu trữ hồ sơ, tài liệu, bản đồ… để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Đồng thời, UBND TP.HCM công khai, nhận trách nhiệm về những khuyết điểm, vi phạm, dẫn đến khiếu nại kéo dài trong thời gian vừa qua; UBND TP.HCM rà soát, hoàn thiện để tiếp tục thực hiện quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm, trong đó có khoảng 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 theo đúng quy định của pháp luật.

Rà soát từng trường hợp cụ thể người dân đang khiếu nại, đặc biệt là các hộ dân nằm trong khu vực khoảng 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch thuộc khu phố 1, phường Bình An, quận 2 để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phù hợp cho người dân, sớm chấm dứt khiếu nại.