Báo Mỹ: Đã đến lúc đổi tên quốc tế của Biển Đông

Trong một bài viết trên trang mạng thông tin Mỹ Quartz ngày 23/8, ghi nhận một quan điểm ngày càng phổ biến cho rằng sở dĩ tranh chấp Biển Đông giữa Trung Quốc và các láng giềng rắc rối phức tạp, một phần đó là vì cái tên gọi quốc tế của Biển Đông.
Đảo Trường Sa lớn thuộc quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam
Đảo Trường Sa lớn thuộc quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam

Biển Đông đã từng có một loạt tên gọi trong lịch sử, "South China Sea" là tên quốc tế tương phổ biến (để chỉ vùng biển về phạm trù địa lý nằm ở phía nam Trung Quốc, tương tự như Ấn Độ Dương nằm gần Ấn Độ nhưng không thuộc chủ quyền của Ấn Độ), bắt đầu được sử dụng trong thập niên 1930, phân biệt với vùng Biển Hoa Đông (East China Sea).

Tuy nhiên, Trung Quốc đã lợi dụng tên gọi quốc tế này để nhận vơ vùng biển này thuộc về Bắc Kinh. Mới đây, một số thành phần dân tộc chủ nghĩa Trung Quốc thậm chí còn đề nghị là đổi tên tỉnh Hải Nam thành tỉnh Nam Hải, như thể còn thêm sức mạnh cho đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc.

Indonesia là quốc gia gần đây nhất đề nghị đặt lại tên Biển Đông. Tuần trước, chính phủ nước này thông báo sẽ đưa một đề nghị lên Liên Hiệp Quốc liên quan đến vùng đặc quyền kinh tế chung quanh quần đảo Natuna: «Nếu không có phản đối… thì đó sẽ chính thức trở thành vùng Biển Natuna (Natuna Sea)», ông Ahmad Santosa, người đứng đầu cơ quan đặc trách chống đánh cá trái phép của Indonesia tuyên bố.

Năm 2012, Philippines cũng đã chính thức đặt lại tên một phần của Biển Đông trên bản đồ và sử dụng tên đó trong các công văn nhà nước. Manila đã tuyên bố vùng biển bên trong khu đặc quyền kinh tế của họ tên là Biển Tây Philippines. Đây là một bước quan trọng để làm sáng tỏ “vùng tranh chấp nào là của Philippines”, như tổng thống Benigno Aquino đã khẳng định vào thời đó. Và Philippines đã chuyển một công văn hành chính và một bản đồ chính thức lên Liên Hiệp Quốc.

Trung Quốc đòi chủ quyền trên hầu như toàn bộ Biển Đông với cái gọi là "đường chín đoạn" ngang ngược vạch ra sau Thế Chiến II. Dù tòa án quốc tế đã phán xét "đường lưỡi bò" này không có cơ sở pháp lý, Trung Quốc vẫn tiếp tục áp đặt yêu sách của mình.

Chiến dịch kêu gọi đổi tên trên mạng A Change.org khởi xướng từ 5 năm qua đề nghị đổi tên thành Southeast Asia Sea (Biển Đông Nam Á) đã đưa ra một số điểm thú vị đáng lưu ý, trong đó nêu rõ: Các quốc gia Đông Nam Á bao bọc gần như toàn bộ vùng biển này với các bờ biển cộng lại dài khoảng 130.000 km (81.250 dặm), trong khi bờ biển phía nam Trung Quốc chỉ là 2.800 km (1.750 dặm).

Một số đề nghị khác còn nêu lên tên Biển Đông Dương (Indochina Sea) và Biển Asean (Asean Sea). Đề nghị này vấp phải sự chống đối của Campuchia, một nước không liên can đến tranh chấp nhưng luôn luôn đứng về phe Trung Quốc.

Theo phân tích của bà Ellen Frost, một cố vấn tại Trung Tâm nghiên cứu Đông Tây tại Hawai, những thành phần Trung Quốc dân tộc chủ nghĩa sẽ bác bỏ tên Biển Đông Nam Á (Southeast Asia Sea). Nhưng việc thay đổi này sẽ là dấu hiệu về một đóng góp nhỏ, có tính chất kỹ thuật nhưng đầy ý nghĩa cho hòa bình.